15 Haziran 2015 Pazartesi

İshal ve Kabız Koşucular



Süt ve süt ürünleri, koşucuların ara sıra tükettikleri lezzetli besinler arasında yer almaktadır. Ancak bazı koşucuların yıllarca süren sindirim sorunlarının temelinde süt ve ürünlerinin yattığını birçok kişi fark etmemiştir. O kadar ki, ülkenin triatlon şampiyonlarından biri olan arkadaşım, şampiyonada kendisini izlerken, yüzmede ve bisiklette iyi bir performans gösterirken, koşu etabına geçtiğinde kendisinden beklemediğim bir şekilde hızını yavaşlatmış ve karnını tutarak, adeta kıvranarak koşmaya ve sonunda da yürümeye geçmiştir.

Yarış sonrasında kendisiyle konuştuk. Ne oldu? dedim. Ben de anlamadım, şiddetli bir karın ağrısı hissettim, gazım vardı, koşmamı engelledi, gücüm vardı ancak midemdeki ağrı bütün gücümü kesti diye cevapladı. Performansını bildiğim için, bunun bir dalak şişmesi durumu olmadığını biliyordum. Sabah neler yedin, sayar mısın dediğimde beni şaşırttı ve “Sadece sütle mısır gevreği yedim” diye cevapladı.

Sütün içindeki laktozun tüm yarışına mal olduğunu benden öğrendiğinde yarıştan daha önemli bir tecrübe kazanmıştı. Çünkü belki de daha birçok sefer aynı hatayı yapıp, yarıştan önce yabancı atletler gibi sütle mısır gevreği veya müsli tüketecek ve kuvvetle muhtemel, yarışın ortaları ile sonunda yine gaz sancısı yaşamaya devam edecekti.



Örnekler çoğaltılabilir, kendiniz veya birçok arkadaşınız, koşu öncesinde tükettiği süt ürünleri yüzünden, koşu esnasında zor anlar yaşamış olabilirsiniz. Hatta, akşam yatmadan önce içeceğiniz süt, ayran, yiyeceğiniz yoğurt veya peynir, gece boyu gaz çıkartmanıza sebep olarak uykunuzu bile bölebilir.

Arkadaşlar, Türk geni (daha genel ifadeyle Asya-Avrupa ırkları), laktoz intolerant'tır. Halk diliyle süt şekerine hassastır. Çünkü vücutları doğuştan laktaz enzimini üretmez veya üretimi çok yetersiz düzeydedir. Bu yüzden çoğu birey süt ve süt ürünleri tükettiğinde, koşmasa bile, gaz oranında farkedilir artış olur ve ayrıca ya kabız ya da ishal olur. Buna bir de boş mideye süt içtiğinizi eklersek, hızlı bir şekilde metabolize olup sütün içindeki laktozu vücuda dağıtırsanız, öncelikle gaz yapar, ardından koşunuzla artan metabolik ve sindirim hızınız ile ishal yapacaktır ve koşuyu tamamlayamadan bir köşede defekasyon mecburiyetini yaşatacaktır. Bunun alışmakla ilgisi yoktur. Eğer süt şekerine hassasiyetiniz varsa, her gün de içseniz, litrelerce de içseniz, yine gaz yapacak, gastrointestinal sisteminizi bozacak ve kabız veya ishal sonucu ile karşılaşacaksınız.

Koştuğumuzda artan metabolik hızımızla diyare (ishal) durumu daha sık görülür. Koşmadığımız zamanda konstipasyonla (kabızlıkla) da sonuçlanabilir. Bu durumlardan kurtulmak için ülkemizde laktaz süt seçeneği vardır. Yurtdışında ise laktaz süte ek olarak “laktaz” tabletleri de satılır. Laktaz enzimi, aslında vücut tarafından bağırsaklarda üretilen bir enzimdir ve sütteki laktozun sindirimi için önemlidir. Dışarıdan eklenen laktaz enzimi, süt ve ürünlerindeki laktozu parçalayarak, laktoza dayanıksız/hassas olan bireylerin bu besinleri tüketebilmelerini sağlar.
Hatta Vegan akımının süt ürünleri içermemesi, laktoz intoleransı olan bireyler için çok uygun bir beslenme tarzı haline gelmiştir.



Keçi sütündeki laktoz, inek sütüne göre daha az diye bahsedilip, satış artırma amaçlı olarak sindirim sorunu çekilmez diye öne sürülse de bu gerçek değildir. Evet, keçi sütündeki laktoz, inek sütüne göre daha azdır fakat asla, sindirim sorununa sebep olmayacak kadar düşük düzeyde değildir.
Bunun dışında sütteki laktoz sadece sindirim sorunlarına sebep olmaz, aynı zamanda laktik maya denilen bakteriler tarafından laktik asite dönüştürülür ve bu da bizim yorgunluk, uyku halimizin en büyük sebeplerinden biridir.

Şimdi spordan önce veya genel olarak gastrointestinal rahatsızlık yaşamamak için süt cinsinden alternatiflerinizi sıralayayım;

* Laktozsuz/Laktaz süt
* Normal süt veya ayran, ama bunu içmeden önce laktaz hapı alınacak ve ne kadar fazla süt ve ürünü tüketecekseniz, laktaz hapı dozajınızı da o kadar artırmalısınız.
* Soya sütü
* Pirinç sütü
* Badem sütü
* Fındık sütü
* Yulaf sütü
* Hindistan cevizi sütü

Fatih Buzgan
http://www.fatihbuzgan.com
Online Kişisel Antrenör ve Beslenme Uzmanı


Diğer faydalı makalelerim için tıklayın: http://fatihbuzgan.blogspot.com