Aci Gercek: Maraton Kosmak Oldurmuyor

85 yasinda 3:56 maraton kosan Ed Whitlock

Maraton kosmak oldurmuyor. Bunun neresi aci bir gercek olabilir? Ne kosu sporunu, ne maratonu taniyan halka bu degerli spor bransi (ve hatta tum spor branslarinin atasi), basin tarafindan mutlaka olumsuz yonleriyle tanitiliyor. Iste bu, bu tur insanlar icin aci bir gercek. Bir gun bir gazetenin son sayfasinda "kosmak sagliga zararli" basligiyla sig bir sekilde ele alinmis bir yazi goruyoruz, diger gun bir gazetenin 3.sayfasinda "maratoncunun feci olumu" basligiyla bir haber okuyoruz.

92 Yasindaki Maratoncu

Hepsinin verdigi mesaj su: "Spor YAPMAYIN, sakin KOSMAYIN, suruden ayrilmayin, yeni bir etkinlik denemeyin, zararli cikan siz olursunuz". Olumsuz bilgi ve enerji, basin araciligiyla hizli bir sekilde toplumda yayiliyor ve kisa zamanda kosu sporuyla tanisma SANSINI yakalamis, dogduktan 35 belki 45 yil sonra bedenini kesfetmeye baslamis, hayatinda ilk defa hucrelerine kadar tum dokularina yatirim yapabilme firsati bulmus, serotonin hormonunun (yani mutlulugun) aslinda ucretsiz ve kendi kendine salgilayip, hayattan zevk de alinabilecegini deneyimlemis, ne botoks, ne liposuction (yag aldirma), ne bir kismi ter kokan ve uyelerinin cogunlugunun partner aradigi spor salonu uyeligi gibi masraflardan kurtulmus (kaliteli salonlari ve uyelerini tenzih ediyorum), ozetle genclesmis, kaybettigi yillari geri kazanmaya baslamis olan yeni sporcuya bu olumsuz haberler dar goruslu arkadaslari tarafindan iletiliyor; "Elimde kapi gibi haber var, gazetede yayinlanmis bilimsel makale var.!Sen hala 45 yasina basmis, esek kadar adam olmus, aile babasi kisacik sort giyip anlamsizca kosuyorsun, yollarda olup kalacaksin, olan bize olacak, arkandan uzulecegiz, yahu git isine, ise yarar bir seyler yap!"

Bu tur arkadaslardan hizla uzaklasin, mumkun oldukca az gorusun, spor yapmaya devam ettiginizi bilmesinler. Cunku hicbir firsatta spor yapma isteginizi, cesaretinizi oldurmek icin tum degerli zamanini ve enerjisini harcamaktan cekinmeyeceklerdir.

105 yasindaki maratoncu. Kosmaya 81 yasinda basladi. Kaynak: ESPN

Her konuyu yuzeysel bakis acisiyla degerlendirmeye calisilan toplumlarda, elbette kosu sporu da hayatinda ya hic kosmamis, ya da bir iki defa kostuysa, bunu tamamiyle bilimden uzak bir sekilde, kendine iskence edercesine, yapilmamasi gereken ne varsa hepsini yapip, bu bir iki denemede kendisini basariyla spordan sogutmus kisiler tarafindan sig bir sekilde elestirilecektir. Gercek hayattan ornek vereyim; Hayatinda bisiklet ve dusuk hacimli motora sahip motosiklet kullanmamis birisine Suzuki Hayabusa kullandirirsaniz, 2 tekerlek uzerinde 300km hizin uzerine cikabilen bu aracla %99 ihtimalle kisa zamanda buyuk bir kaza yasayacaktir ve basinda "yaris motoru kullanimi erken olduruyor" dusuncesini zihinlere yerlestirecek bir baslik ve icerikle haber olarak karsiniza sunulacaktir. Prospektus okuyamayan, farmakoloji bilgisine sahip olmayan, fakat birbirine agri kesici recete eden insanlardan, "kosu yolu yaptik" diye boburlenen, fakat beton zeminin kosucunun en buyuk dusmani oldugunu bilmeyen yoneticilerden bahsediyoruz. Yilda 500 sportif makale okuyan, 28 yillik sporcu ve yillarin antrenoru olarak sirf kosunun kardiyovaskuler, anatomik ve fizyolojik etkileri uzerine yazilmis duzinelerce "olumlu" makale okudum, hala okumaya devam ediyorum ve bunun sonucunda literaturde ulasilan genellemeyi sizlerle paylasmak isterim;

Kosu sporu, bilimsel bir sekilde yapildigi muddetce zararin aksine bircok yonden vucuda fayda saglamaktadir. 

Ben de dahil olmak uzere hepimiz bu tur ölümlü haberlerden etkileniyoruz, cunku halk bu tur haberlerle zaten taninmayan veya yanlis taninan kosu sporu ve maraton bransindan soguyor. Lutfen kosuyu, bedeninizi, sagliginizi ciddiye alin, onemseyin, kosu sporu icin ozel olarak uretilmis kiyafetleri ve ayakkabilari giyin (700TL'ye aldiginiz suslu kosu ayakkabisi icine pazardan aldiginiz pamuklu corabi giyerseniz, kosu hayatiniz ilk haftada sona erebilir v.b.), kosu oncesi, esnasi ve sonrasinda izotonik icecek tuketiminize hayati onem verin (ki, kosuya dair olumlerin cogu asiri sivi kaybi ve mineral eksikliginden olusan kalp krizi yuzunden gerceklesiyor), bir konuya ozel yazilmis makaleyi birden fazla kaynaktan okuyup farkli bilgileri kiyaslayin. Karar veremediginiz sonuclar ve cevaplayamadiginiz sorular olursa spor bilimcilere, spor fizyolojisi uzmanlarina, kendisini yenileyen antrenorlere danisin.

Herkese saglikli kosular diliyorum.

Fatih Buzgan http://www.fatihbuzgan.com
Online Kosu ve Triatlon Antrenoru, 2:45 Maratoncu