Marketlerden alip severek tukettiginiz, muptelasi oldugunuz findik ezmeleri ve findik kremalari var (Nutella, Sarelle, Chokella, Bifarella, Peripella ve daha nice komik isimdeki urun).
Bir de saglikli beslenmeye daha merakli olanlarin ve sporcularin tercih ettigi yer fistigi ezmeleri var. Konumuz tam da bunlar. Hepsi birbirine benzese de yer fistigi ezmelerini 3 gruba ayirmaliyiz.
1) Siradan Yer Fistigi Ezmesi
2) Dogal Yer Fistigi Ezmesi
3) Gercek Yer Fistigi Ezmesi
Dogal ve gercek birbirine yakin kavramlar olsa da hedefine aldigi bilincsiz tuketiciyi sadece dolandirmayip, ayni zamanda da kendi parasiyla zehirleten ureticilerin basvurduklari bir kelime oyunu.
1) Siradan Yer Fistigi Ezmesi
Fiyat olarak en ucuzlaridir. Icinde %70 oraninda (vauvv, ne cok!) yer fistigi vardir. Bu da kalan %30'unun buyuk bir kisminin zehir (halk diliyle beyaz, rafine, sofra sekeri) ve bazi markalarda bir miktar peyniralti suyu tozu (Ingilizcesi Whey. sizi protein oranina odaklandirirken, diger yandan kokainle ayni etkiye sahip sekilde bagimlilik yapar)
Siradan yer fistigi ezmelerinde, hidrojene bitkisel yag vardir, ki bu cogunlukla soya fasulyesinden uretilmis yag kullanilir. Elbette soyanin en kalitesizi, en sagliksizi kullanilir. Peki bunun ne zarari vardir? Sagliksiz olan Soya, fito-ostrojenler yonunden zengindir. Bu soz sizi yaniltmasin. Fito-ostrojen demek, kadinlarda da bulunan testosteronu en alt seviyeye indirir, erkeklerde de bulunan ostrojeni yukseltir. Bu, hem kuvvetinizi yarisina indirir, hem de yag yakabilme yeteneginizi durdurdugu gibi, yag depolamanizi artirir.
Tek sorun bu degildir. Ikinci sorun ise, hidrojene edilme islemindedir. Bu islemde hidrojen, yapay bir sekilde karisima eklenir, ki bu da onu trans-yag yapar. Hepimiz trans yaglarin kotu oldugunu ve inek sutunde az bir miktar bulunma istisnasi disinda dogal olarak var olmayan bir zehir oldugunu biliyoruz.
Trans yaglar vucudumuzda kotu bir sekilde metabolize olurlar. Atardamarlarinizi berbat etmekten baska zararlari da vardir. Nasil?
Normal bir yagin vucudumuzda tamamiyle yikima ugramaya baslamasi 18 gun alir. Ornegin bir kist yagi (basitce bir digliseritse, hatta bir monogliseritse), bu surede yikim baslayacaktir fakat bir trans yag, kaydadeger oranda daha yavas bir sekilde yikima ugrar. Trans yagin yarisinin vucutta yikima ugramasi bile 51 gun alir.
Trans yaglar, vucudun yag yakabilmesini saglayan enzimatik islevleri durdurur.
2) Dogal Yer Fistigi Ezmesi
Az bilincli tuketiciyi hedef alan urunlerdir. On yuzunde bazen kocaman puntoyla yazan "dogal" kelimesi ile alicisini aldatir.
Halbuki okumaniz gereken on yuzu degil, arkasinda kucuk harflerle yazilmis olan icindekiler listesidir.
Hidrojene yag icermedikleri icin siradan olanlara gore daha iyilerdir fakat bolca seker icerirler. Ayni zamanda palm yagi da icerirler. Saglikli olarak bilinen palm yaginda sorun, rafine edilmesi sonucu ortaya cikar. Dogal halinde zararli olmayan palm yagi, rafine edildiginde Karsinojen (Kanser yapici) hale gelir ve bu birinci sorundur. Diger sorun ise palm yagini rafine edilme islemiyle birlestirdigimizde, glisidil yagli asit esterleri (hem karsinojen, hem de genotoksik) olusturmus oluyoruz.
Genotoksik, DNA ve RNA'nizi, yani genlerinizi bozabilen zehir demektir. Ozetle genlerini bozmaniz icin meslek olarak kaynakciligi secmeniz gerekmiyor, rafine edilmis palm yagi iceren paketli urunler tuketmeye devam etmeniz genlerinizi bozmanizi garantilemeye yetecektir.
Bitti mi? Hayir. Bir sorun da, mono ve digliserit (gliserine baglanmis tek veya cift yag asidi) icermeleridir. Bu da, doktorlarin takibinde oldugu, cok artmasini istemedigi trigliseride bir adim uzaklikta demektir. Amerikan Gida Sagligi Dairesi bile trans yagdan bir adim uzakta olan bu mono ve digliseritleri yasaklamiyor.
3) Gercek Yer Fistigi Ezmesi
Icinde sadece yer fistigi ve tuz vardir.
Peki neyi tuketmeliyiz? 3 secenek sunayim;
1) Benim Turk piyasasinda onca marka arasindan bildigim ve guvenerek alabilecegimi gordugum sadece 2 marka var;
a) Fit-nut
b) City Farm organik fistik ezmesi
2) Kendi uretimini yapip instagram uzerinden satis yapan tanidigim 3 kosucu arkadasim var. Saniyorum #fistikezmesi hashtag'i ile 3'une de ulasabilirsiniz.
3) En ustte fotografini paylastigim kendi yaptigim ezme gibi evde kendiniz de yapabilirsiniz.
Sporcularim asla sadece kisisellestirilmis bir antrenman programi edinmiyor, ayni zamanda beslenme konusunda da bilgilenip, bilincli beslenen sporcular haline geliyorlar.
Diger makalelerim icin tiklayin.
Antrenor ve 2:44 Maratoncu Fatih Buzgan
Sporcularim asla sadece kisisellestirilmis bir antrenman programi edinmiyor, ayni zamanda beslenme konusunda da bilgilenip, bilincli beslenen sporcular haline geliyorlar.
Diger makalelerim icin tiklayin.
Antrenor ve 2:44 Maratoncu Fatih Buzgan
Hiç yer fıstığı ezmesi yemediğim ve sevmediğim için doğalının faydalarını almamışım, ama diğerleriyle de zehirlenmemişim :) Ben Nutella tüketicisiyim, zaman zaman arınma dönemleri uygulayıp birkaç ay yemiyorum ama başladım mı haftada 2kg'dan fazla tükettiğim oluyor... Geçen seneki check-up'ımda ilk kez tanıştığım bir kardiolog, dayanıklılık sporları yaptığım için tüm diğer bulgular olumlu olmasına rağmen "sanal anjio" yaptırarak damar sistemimi net olarak görmenin faydalı olacağını söyledi. Çok masraflı bir şey olmasına rağmen uzun dayanıklılık sporları yapıyor olduğumdan -hem de tatlıya düşkünlüğümden- bir kereliğine o masrafa değer diye düşündüm. Sonuç: Dr.'un dediğine göre damar sistemim ilk doğduğum günkü kadar temiz. O zaman ben şimdi Nutella yemeye devam mı edeyim?
YanıtlaSilSelam Mark, gec cevabim icin kusura bakma, simdi fark ettim. Nutella'yi %56'si zehirli bir urun olarak goruyorum. En iyisi findigi kavurup evde kendi Nutella'ni yapmak :) http://fatihbuzgan.blogspot.com/2016/01/fitella.html
Sil